Lichtpuntjes

Neerslachtig, er geen gat in zien, gedeprimeerd: het zijn stemmingen die ik goed ken. Lang dacht ik dat het een tijdelijk fenomeen was dat ik met hard werken aan mezelf kon oplossen en wegwerken. Tot een goede vriendin mij een paar jaar geleden de ogen opende: dat hoort bij jou, het is een wezenlijk onderdeel van wie jij bent. Toen ik haar woorden tot mij door liet dringen was ik tegelijk opgelucht en verdrietig. Opgelucht doordat zo iets eigens van mij werd gezien en erkend. Verdrietig omdat ik het zelf zo lang had ontkend.

In deze tijd van het jaar ben ik er extra bevattelijk voor. Korte grauwe grijze dagen met relatief weinig licht. Vroeger lachte ik het weg en deed mensen die last hadden van een herfstdipje of winterdepressie af als softe types die zich lieten leiden door omstandigheden van buitenaf. Inmiddels weet ik beter.

Ook dit jaar nestelde de winterblues zich in mij. Er was een beginpunt, een gebeurtenis die mijn eigenwaarde onderuit haalde. Achteraf bleek dit slechts de trigger die het onderhuids verscholen gevoel van somberte wakker tikte. En hoewel ik het tegenwoordig sneller herken, overvalt het me toch elke keer weer. Van de ene op de andere dag word ik als vanzelf een sombere ruimte ingezogen. Een vacuüm waar ik niks waard ben, niks kan en waar het ook nooit meer iets met mij zal worden. Tikje pathetisch wellicht, maar in deze fase is dat hoe ik de werkelijkheid ervaar. Er is gewoon geen ander perspectief voorhanden.

Als ik er contact met anderen over maak blijkt het te heersen: ik spreek de hele tijd mensen die ook last hebben van deze seizoensblues. Soms fors, zoals de man die elke dag opnieuw zijn uiterste best moet doen om het leven vast te pakken, soms lichtjes: “Lastig hè, deze dagen, gelukkig straks weer voorbij!” De coronacrisis maakt het voor velen net even een slag heftiger: onzekerheid troef en niemand weet wanneer het precies voorbij zal zijn.

Zelf trek ik op een gegeven moment Matt Haig’s briljante Redenen om te blijven leven uit de kast. Hoewel dat boek de hel van een depressie beschrijft en mij dat zeker niet betreft, helpt het mij mezelf herinneren aan het belang van discipline om de dingen te doen die goed voor me zijn. Reddingsboeien die er voor zorgen dat de mist dunner wordt en het leven weer toegelaten kan worden. Ik kom in beweging, ga fietsen, doe mijn yoga en zeg hardop tegen anderen wat er in mij leeft. En… ik ga weer muziek luisteren.

Op een dag valt er onverwacht een muzikale reddingsboei op mijn deurmat. Het is een door muziekvriend Hans gemaakte cd met zijn laatste ontdekkingen. Al vijftien jaar wisselen wij muziek uit en nog steeds weten wij elkaar te verrassen. Ik laat de cd lang liggen, tijdens de blues is er weinig ruimte voor schoonheid en ontroering. Als ik uiteindelijk toch luister schiet ik vol bij Never ending happening van Bill Fay. Met zijn ontroerende stem bezingt deze oude bard zijn verwondering over het altijd doorgaande leven en hoe verbazingwekkend het is dat hij daar deel van uitmaakt.

The never ending happening of what’s to be and what has been. Just to be a part of it, is astonishing to me.

Hij benoemt zowel het licht als het donker

The never ending happening of waves chrashing against the cliffs. The falling seed in the wind caries. Souls arriving constantly from the shores of eternity. Birds and bees and butterflies parade before my eyes.

For some it’s like tight-rope walkin’. Blind-folded and shaking on either side fear and pain. For some it’s like tight-rope walking. The never ending happening of war evermore and sore famine. Yearning for the day to be when God will roll his stone away.

Het blijkt een lichtpuntje voor mij. Ik beaam het bestaan door met Bill Fay te zingen dat het verbazingwekkend is dat ik deel uitmaak van het altijd doorgaande leven. Dat gegeven op zich al maakt het leven de moeite waard. Het is een begin van een verandering van perspectief. Niet ineens, geen radicale omslag, maar er is een zaadje gepland. Ik ga langzaam meer open staan en zie glimpen van een andere werkelijkheid. In de weken daarna groeit het zaadje uit tot een plantje. Mijn blik valt op andere lichtpuntjes. Vrienden, geliefden en, wel ja, het universum dragen bij aan een andere gemoedstoestand. De verduisterde blik wordt opener, de mist trekt langzaam op.

Als ik op een dag met mijn koptelefoon op door de stad fiets en mijzelf Heb ik dat nodig van Wende hoor brullen, weet ik: het tij is gekeerd. Voor nu.

Dans voor de liefde, dans door het licht. Dans voor het kwaad dat je dansend achterlaat. Dans als de bruid om de deuren die je sluit. Voor de wegen die ons scheiden. Voor de kansen die we grijpen, om te dansen door de nacht. En te dansen langs de zon. Dans met de dwaasheid zonder reden of waarom. Dans zonder ketens voor je leven zonder spijt. Dans want wie weet morgen wat er komt voor jou en mij.

Momenten van somberte kennen we allemaal. Als het bij jou langer aanhoudt en meer en meer je leven gaat bepalen, hou het dan niet voor jezelf. Deel je ervaring met anderen, hoe lastig dat soms ook is. Ga op zoek naar dingen die jou weer in beweging kunnen brengen.

Beeld: Studio Drift – Fragile Future 3